Wśród rolników panuje przekonanie, że nawozami organicznymi dysponują gospodarstwa prowadzące produkcję zwierzęcą lub te, które zaopatrują się w takie nawozy u podmiotów zewnętrznych. Nic bardziej mylnego!
Każde gospodarstwo dysponuje nawozem organicznym, którym są resztki pożniwne. Po zbiorze roślin na polu pozostaje masa korzeniowa, a także częściowo nadziemne elementy roślin. W przypadku zbóż ozimych masa słomy — jaka zostaje po omłocie — odpowiada w przybliżeniu masie plonu ziarna.
Są to istotne ilości zarówno materii organicznej, która to wpływa pozytywnie na tworzenie się próchnicy glebowej odpowiedzialnej za żyzność gleby, jak i znaczne ilości pokarmowych składników mineralnych (patrz tabela 1) związanych tymczasowo w formie organicznej w resztkach pożniwnych.
Tabela 1. Zawartość składników pokarmowych w resztkach pożniwnych w zależności od rośliny uprawnej
| Uprawa | Fosfor[kg/ha] | Potas[kg/ha] | Magnez[kg/ha] |
| Zboża | 15-20 | 80-100 | 10-15 |
| Rzepak | 25-30 | 180-200 | 20-25 |
| Motylkowe | 25-30 | 100-120 | 10-15 |
| Okopowe | 20-50 | 100-250 | 30-40 |
| Kukurydza | 25-30 | 160-180 | 30-40 |
Nie można zapomnieć o znacznych ilościach azotu zakumulowanych w resztkach pożniwnych po roślinach motylkowych, które wahają się w przedziale 30 do nawet 200 kg N/ha! Znajdują się w nich również pewne ilości mikroelementów takich jak: mangan, cynk, miedź czy molibden. Składniki te jednak będą dostępne dla roślin dopiero po mineralizacji tychże resztek pożniwnych. Tempo tego procesu zależy od wielu czynników, do których to zaliczyć możemy:
• wilgotność gleby,
• temperatura gleby,
• odczyn gleby,
• stosunki azotowo – węglowe w resztkach pożniwnych.
Aby mineralizacja zachodziła intensywnie, gleba powinna być ciepła i wilgotna o odczynie zbliżonym do obojętnego, a stosunek azotowo – węglowy resztek pożniwnych powinien być nie niższy niż N:C – 1:4.
Na takie parametry jak temperatura czy wilgotność gleby Rolnik nie ma wpływu, ale już na poziom pH (poznaj przyczyny zakwaszenia gleb oraz metody badania odczynu gleby dla lepszego ustalenia rodzaju i dawki stosowanego wapna), czy na stosunek azotowo – węglowy – już tak!
W celu przyśpieszenia mineralizacji, poza regularną korektą odczynu gleby poprzez stosowanie nawozów wapniowych, wykonuje się także nawożenie azotowe resztek pożniwnych.
Idealnie sprawdza się w tej roli płynny nawóz RSM!
Zapewnia on bardzo dobre, dużo lepsze niż w przypadku nawozów stałych, pokrycie resztek pożniwnych, a także powoduje kruchość słomy.
Rekomendowana — do zastosowania na resztki pożniwne — ilość nawozu RSM to 70 do 80 l/ha.